تا به حال به کسی برخورد کرده اید که قسمتی از استخوان جمجمه اش را در اثر ضربه یا بعد از عمل جراحی از دست داده باشد؟در این حالت در ظاهر، فرم کروی جمجمه در اثر نبود قسمتی از استخوان بهم میخورد.
استخوان سخت جمجمه محافظ قدرتمندی برای مغز محسوب میشود و علاوه بر آن در ظاهر فرد هم نقش بسزایی دارد.
به جراحی ترمیم آسیب دیدگی و نواقص جمجمه کرانیوپلاستی یا ترمیم جمجمه می گویند که نوعی از جراحی پلاستیک مرتبط با جمجمه است که توسط جراح مغز و اعصاب انجام می شود.
برای تعمیر نقص یا شکاف استخوان جمجمه ممکن است از پیوند استخوان از جاهای دیگر بدن یا از یک ماده مصنوعی استفاده شود.ممکن است اتفاقات مختلفی باعث بروز نقص در جمجمه شود.
شایعترین آن ها ضربه مغزی است. گاهی بر اثر ضربه شدید به طور مثال در تصادفات، شکستگی در جمجمه به گونه ای اتفاق می افتد که دیگر امکان استفاده از استخوان خرد شده در جراحی وجود ندارد و ناچار بعد از تخلیه خونریزی مغزی، زخم بیمار بدون جاگذاری استخوان بسته میشود.
گاهی ممکن است بر اثر سکته مغزی یا تومور مغزی یا مشکلات دیگر مغز دچار تورم شود و به قسمت های دیگر فشار وارد کند و جراح قسمتی از استخوان جمجمه را برای رفع تورم بردارد و پس از درمان و رفع تورم استخوان مجدد در جراحی دوم به محل اولیه برگردانده می شود.
اتفاقات مختلف میتواند سبب بروز این نقص در جمجمه شود. شایعترین آن ضربه های مغزی است. گاه در اثر ضربه شدید چنان شکستگی در جمجمه روی میدهد که دیگر امکان استفاده از استخوان خرد شده در جراحی وجود ندارد و به ناچار بعد از تخلیه خونریزی مغزی، زخم بیمار بدون
جاگذاری استخوان بسته میشود.در برخی ضربه های مغزی شدید یا در برخی سکته های مغزی، مغز به شدت دچار تورم میشود به طوری که به دلیل محدود بودن فضای جمجمه قسمت متورم مغز روی قسمتهای دیگر فشار آورده و به آنها نیز آسیب زده میشود.
در این شرایط گاهی عمل جراحی تنها برای برداشتن قسمتی از استخوان جمجمه با هدف ایجاد فضای بیشتر برای مغز متورم صورت میگیرد. با ایجاد فضای بیشتر، نه تنها قسمتهای دیگر مغز از آسیب حفظ میشوند، بلکه احتمال ترمیم و بهبودی ضایعه اول هم بیشتر خواهد بود.
اما سوال اینکه استخوانی که برداشته شد تا زمان جایگذاری مجدد باید کجا نگهداری شود؟ گاهی استخوان به کمک دستگاههای مخصوص استریل شده و نگهداری میشود و گاهی در بانکهای استخوانی بیمارستانها حفظ میشوند تا زمانی که مشکل اولیه بیمار برطرف شود و در عمل مجدد، استخوان در سر جای خود قرار داده شود.
ولی راه دیگری نیز وجود دارد که بافت استخوانی را زنده نگه میدارد و آن قرار دادن استخوان داخل شکم است!!! بله! استخوان داخل شکم قرار داده میشود تا در محیط زنده بدن خود فرد بوده و سلولهای آن زنده بمانند و در زمان جراحی دوم از داخل شکم برداشته شده در محل اصلی قرار میگیرد.
روش انجام جراحی
بعد از بیهوشی جراح پوست بیمار را به دقت و در مسیر برش قبلی برش می دهد و به آرامی آن را به لایه های جداگانه تقسیم می کند لبه های استخوان اطراف را تمیز می کند و سطح را آماده می کند تا استخوان یا ایمپلنت بتواند به درستی در محل آسیب دیده قرار بگیرد. با قرار دادن استخوان یا
ایمپلنت در محل، خونریزی کنترل می شود و قطعه اضافه شده در محل فیکس می شود و جراح دوباره پوست خود را به محل اولی خود برگردانده و بخیه می کند.
ایمپلنت چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
ایمپلنتی که جایگزین استخوان خرد شده می شود باید ویژگی هایی از قبیل :
- مقامت در برابر عفونت
- مقاومت در مجاورت با گرما
- متناسب بودن با نقص جمجمه
مزایای جراحی کرانیوپلاستی
- ایمپلنت قرار داده شده از مقاومت بالایی بر خوردار است و با استخوان اصلی بدن تفاوت زیادی ندارد
- نقص جمجمه را بر طرف می کند و ظاهر بهتری به شما می بخشد
- با بدن شما سازگار است
عوارض جراحی
جراحی ترمیم جمجمه نیز مانند دیگر جراحی ها ممکن است عوارضی را به دنبال داشته برخی از این عوارض شامل :
- ممکن است ناحیه جراحی شده عفونت کند
- ممکن است در ناحیه مغزی تورم ایجاد شود و این تورم سبب ایجاد فشار در جمجمه شود
- آسیب های مغزی
- اختلال در اعصاب صورت
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم ؟
در صورتی که با هر یک از علائم زیر مواجه شدید فورا به پزشک مراجعه کنید :
- تشنج در صورتی که تا آن زمان سابقه تشنج نداشته اید
- تب شدید
- ترشحات عفونی و عفونت زخم جراحی
- تورم ناحیه جراحی شده